“Vài phân đất, một bài học đời người”
Ở một vùng quê ven đô, nơi những ngôi nhà mái ngói đỏ lấp ló sau hàng cau thẳng tắp, có một gia đình tên là ông Hòa – bà Sáu, sống cùng con trai út là Tấn và con dâu tên Hường. Họ sống đầm ấm trong một căn nhà cấp 4 cũ kỹ nhưng gọn gàng, phía sau có một khoảnh vườn nhỏ trồng rau và nuôi vài ba con gà.
Cạnh bên nhà ông Hòa là nhà của ông Lâm – người đàn ông ngoài sáu mươi tuổi, sống một mình từ ngày vợ mất. Ông Lâm có tiếng là khó tính, hay cằn nhằn, đặc biệt là rất kỹ tính trong chuyện đất cát, ranh giới. Dân trong xóm mỗi lần qua nhà ông đều khẽ nhắc nhau: “Cẩn thận cái hàng rào, chớ để chân sang là ổng nói liền!”
Vụ việc bắt đầu vào một buổi chiều đầu mùa mưa. Anh Tấn thấy mấy con gà cứ bới tung đám rau má của mẹ nên nảy ra ý định xây một chuồng gà kiên cố. Không phải là chuồng lớn gì, chỉ là mấy tấm tôn dựng lên, chừa vài lỗ thoáng, lót rơm khô, quây lại thành hình chữ nhật.
“Xây sát tường nhà cho tiện, khỏi tốn đất trồng rau,” anh nói, vừa chỉ tay về góc sau vườn – nơi giáp ranh với nhà ông Lâm.
Chuyện sẽ chẳng có gì nếu anh Tấn không “tham” thêm vài phân đất. Cụ thể là dời chuồng sát tường rào ông Lâm, lấn nhẹ qua ranh giới khoảng chừng… hai gang tay. Khi ông Hòa có ý nhắc, Tấn chỉ xua tay:
– “Ơ kìa ba, có mấy phân đất, ông Lâm ổng có trồng trọt gì đâu. Gà mình nuôi, không làm ảnh hưởng ai.”
Bà Sáu nghe chồng lẩm bẩm:
– “Coi chừng ông Lâm biết, ổng không để yên đâu.”
Nhưng rồi mọi thứ vẫn êm xuôi trong vài ngày. Đám gà có chỗ ở mới, khỏi phá rau. Tấn hả hê. Hường thì dọn sạch gọn vườn rau, ai cũng vui.
Bảy ngày sau…
Tối hôm đó, cả nhà đang ăn cơm thì Hường ho lên sặc sụa, rồi tới ông Hòa. Bà Sáu tưởng do muỗi hay khói bay từ nhà hàng xóm. Nhưng sáng hôm sau, mùi hôi thối từ đâu đó phả vào tận nhà bếp. Nồng nặc, hăng hắc, như mùi phân chuột, rác thải phân hủy lâu ngày.
Tấn ra sau vườn kiểm tra. Chuồng gà vẫn ổn. Nhưng sát vách tường nhà ông Lâm – nơi gần chỗ chuồng gà – là một cái hố trũng nhỏ. Trong hố là đống rác đủ thứ: vỏ cá, ruột gà, vỏ trái cây thối rữa, giấy vệ sinh bẩn, thậm chí cả… một túi nilon đựng phân người.
Anh Tấn chết đứng.
Mùi thối theo gió bốc vào đúng hướng nhà anh. Gà cũng bắt đầu có dấu hiệu lười ăn, vài con lông xù, mắt lim dim.
Tấn tức tốc chạy qua nhà ông Lâm, gõ cửa. Ông Lâm mở cửa, nheo mắt:
– “Có chuyện gì hả cậu Tấn?”
– “Bác ơi, bác có biết ai đổ rác sau vườn sát vách nhà cháu không ạ? Mùi thối chịu không nổi.”
Ông Lâm chậm rãi gật đầu:
– “Biết chứ. Tôi đó.”
– “Sao bác lại…”
– “À, tôi thấy cậu xây chuồng gà lấn sang đất tôi, nên tôi cũng tận dụng phần đất đó để đổ rác. Đất của tôi mà, đúng không?”
Tấn sững sờ, cứng họng. Anh định cãi, nhưng ông Lâm rút ra tờ giấy – bản đo đất cũ – chỉ rành rọt từng mét:
– “Đây, đất nhà tôi đến đây. Cậu xây chuồng gà vượt qua mốc ranh rồi. Cậu bảo là chỉ vài phân, thì giờ tôi cũng xài ‘vài phân’ đó thôi.”
Tấn về nhà, kể lại mọi chuyện. Ông Hòa tức lắm, mắng con:
– “Tao đã nói rồi! Mảnh đất nhỏ nhưng là của người ta. Không được thì cũng phải hỏi tiếng, đằng này làm ẩu!”
Hường thì che mũi suốt buổi, đám rau thơm héo rũ vì ruồi bay lượn. Mỗi lần mở cửa sau là muốn nôn.
Chiều hôm đó, ông Hòa và Tấn sang xin lỗi, năn nỉ ông Lâm dẹp rác. Nhưng ông chỉ lắc đầu:
– “Tôi không làm gì sai. Cậu xây chuồng thì tôi đổ rác. Cân bằng.”
– “Bác ơi, nhà cháu chịu không nổi cái mùi này đâu…”
– “Tôi cũng chịu không nổi cái kiểu người không tôn trọng ranh giới!”
Cuộc chiến âm thầm bắt đầu.
Ngày thứ chín, ông Hòa thuê người tháo chuồng gà. Dọn sạch, đẩy lùi vào trong ranh đất. Rồi lại sang nhà ông Lâm, cúi đầu nói:
– “Bác thông cảm. Nhà tôi sai, tôi xin nhận. Bác dọn giúp cái đống rác, nhà tôi biết ơn nhiều lắm.”
Ông Lâm nhìn thẳng mắt ông Hòa, không nói gì. Nhưng tối đó, đèn nhà ông Lâm vẫn sáng tới khuya, và sáng hôm sau, cái hố rác được lấp lại. Không còn mùi.
Gà bắt đầu ăn lại, vườn nhà Tấn xanh trở lại. Nhưng bài học thì còn đó.
Một tháng sau, ông Hòa ra quán trà đầu ngõ, kể chuyện:
– “Chuyện nhỏ như đầu tăm, nhưng dạy cho thằng Tấn bài học lớn. Đất vài phân mà ồn ào cả làng. Ở đời, không phải cứ mạnh ai nấy làm là xong đâu…”
Mấy ông già trong xóm gật gù, thêm chén trà, bớt lời thị phi.
Tấn từ đó chăm lui tới nhà ông Lâm. Có bữa mang sang nải chuối, có bữa dọn vườn giúp ông. Hường cũng khéo léo rủ ông qua ăn cơm. Ông Lâm vẫn cằn nhằn, nhưng nụ cười nơi khóe miệng đã không còn gượng gạo.
Kết thúc chuyện, một bài học lặng lẽ:
Trong đời sống thường nhật, không thiếu những xung đột từ điều nhỏ nhặt – vài phân đất, một bức tường, một câu nói thiếu cân nhắc. Nhưng chính những điều ấy lại bộc lộ rõ cách ta đối nhân xử thế. Sự kiên nhẫn, sự nhận sai, và lòng thành đôi khi chính là liều thuốc giải tốt nhất cho những “cái bẫy nhỏ” của cuộc sống.
Còn nếu không… bạn sẽ hiểu thế nào là “trả đũa bằng mùi rác!”